سوالات درس یک تا هفت کتاب علوم اجتماعی پیش دانشگاهی جدیدالتالیف

سوالات درس یک تا هفت کتاب علوم اجتماعی پیش دانشگاهی جدیدالتالیف چاپ1391

سوالات درس اول کتاب علوم اجتماعی پیش دانشگاهی جدیدالتالیف چاپ  شهریور1391   جهان انسانی وجهان فرهنگی راتعریف کنید.جواب: جهانی که محصول زندگی ، اندیشه وعمل انسان است ، جهان انسانی است . به هویت فرهنگی جهان اجتماعی جهان فرهنگی گفته می شود. 2-   جهان انسانی وجهان فرهنگی چه رابطه ونسبتی با یکدیگردارند؟ جواب :  جهان فرهنگی و جهان اجتماعی بخشی از جهان انسانی است زیرا جهان انسانی دارای بعدفردی وبعداجتماعی است. 3-  جهان انسانی به چند بخش تقسیم می شوند؟  جواب: بخش فردی که مربوط به زندگی شخصی ، اخلاقی وروانی فرد است . بخش اجتماعی که مربوط به زندگی اجتماعی وارتباطات انسان هاست. 4-  بخش های فردی واجتماعی جهان انسانی هریک به چه نام های دیگری نامیده می شوند؟ جواب :  بخش فردی رابه جهان ذهنی وبخش اجتماعی رابه جهان فرهنگی  تعبیر می کنند. وقتی اندیشه محصور درذهن است جهان فردی ( ذهنی ) است. وقتی اندیشه دیگران تحت تاثیر قرار می دهد جهان فرهنگی ( اجتماعی ) است . 5-   جهان ذهنی باجهان فرهنگی چه رابطه ای دارند؟ جواب :  وقتی اندیشه ی فردی ازذهن به عمل درآید ودیگران را متاثرسازد  جهان فردی با جهان اجتماعی ( فرهنگی ) رابطه برقرارکرده است .  مثلا اندیشه ی خودمان را به صورت  گفتارونوشتاردرآوریم وبه دیگران تحویل دهیم . 6-  لایه های عمیق ( بنیادین ) ولایه های غیربنیادین ( سطحی) فرهنگ رابنویسید.  جواب : عقاید وارزش لایه های بنیادین ( عمیق ) وهنجارها ورفتارها غیربنیادین ( سطحی ) فرهنگ  هستند. 7-  لایه های عمیق فرهنگ بالایه های غیربنیادین فرهنگ چه رابطه ای دارند؟ جواب:  هرفرد براساس لایه های بنیادین فرهنگ خود(ارزش ها وعقاید ) رفتارمی کند  ،زندگی روزمره خودراتفسیر می کند ودرباره ی آنها تصمیم می گیرد. 8-  جهان فرهنگی  وجهان ذهنی چه رابطه ای بایکدیگردارند؟جواب : هراندیشه فردی ( ذهنی ) جهانی است که تفکراجتماعی را رشد می دهد. تفکراجتماعی برتک تک  افراد اثر می گذارد.این دوجهان  بایکدیگرتعامل متقابل دارند .جهان فرهنگی ارزش ها وعقایدرابرای فرد به وجودمی آورد. جهان ذهنی ارزش ها وعقایدرادرقالب هنجارها ورفتارهای عملی درمی آورد. مثلا جهان فرهنگی می گوید  خداپرست باش وظلم بداست. جهان ذهنی می گوید دزدی نکن وروزه بگیرو... 9-   منظورازجهان عینی چیست؟ چه ویژگی هایی دارد؟  جواب : جهان عینی جهانی است که خارج از اراده وفعل انسان هااست .1-محدودبه طبیعت نیست. 2- شامل  موجودات تکوینی  هم هست. 3- باجهان انسانی درارتباط است ولی تحت امرانسان نیست. 10-کسانی که جهان عینی رابه طبیعت محدود می کنند جهان راچگونه تقسیم بندی می کنند؟  جواب: 1- جهان طبیعت ( محسوسات ) 2- جهان ذهن( روان واندیشه انسان) 3- جهان فرهنگ ( عقاید،ارزش ها وآرمان های انسان ) 11- متفکران مسلمان جهان عینی راچگونه یاد می کنند؟   جواب :  جهان تکوین  هم می گویند چون  محدودبه  طبیعت ومحسوسات نیست  وشامل امورعالم دیگر هم می باشد. مانند آخرت ، شهادت ، فرشته آسمانی  ، بهشت ، جهنم ، ملکوت ،کهکشان ها،  دنیا و... 12-                       جهان انسانی باجهان عینی چه ارتباط وپیوندی دارد؟   جواب : جهان عینی با پدیده های  طبیعی وفوق طبیعی  خود درعالم هستی  برذهن  ( اندیشه ، روان ، اخلاق ) وفرهنگ ( عقاید،ارزش ها ورفتارها) اثرمی گذارد . 13-                       درخصوص اهمیت ، ارتباط وتاثیرجهان های مختلف چه دیدگاه هایی وجوددارد؟  جواب : دیدگاه اول : جهان عینی همان جهان طبیعی است وتفاوتی بین علوم طبیعی وعلوم انسانی وجودندارد.ذهن وفرهنگ هم  هویتی مادی دارند مانند مارکسیست ها دیدگاه دوم :  طبیعت ماده بی جان وآماده برای پذیرش  انسان ها است  جهان فرهنگی است که طبیعت را معنا وشکل می دهد وفرهنگ فراتراز جهان ذهنی وجهان عینی وجهان طبیعی است مانند رئالیست ها دیدگاه سوم : هردوجهان  فرهنگی عینی  درتعامل هستندوجهان عینی  محدود به جهان طبیعی نیست وادراک هم محدودبه انسان ها نیست براساس حکمت خداونداست ولی این حکمت الهی  جهان فردی را بی مسئولیت نمی داند. 14-                       نگاه قرآنی درخصوص جهان های عینی ،فرهنگی وانسانی چگونه است ؟  جواب : 1- جهان عینی فراتراز محسوسات وطبیعت است.  2- اداراک محدودبه جهان انسان ها نیست .  3- جهان عینی براساس حکمت الهی با انسان ها  ارتباط دارد. 4-  انسان هادرقبال  جامعه و فرهنگ خود مسئولیت دارند.  15-                        ازمنظرقرآن درچه صورتی جهان عینی برکات خودرابه روی انسان ها می گشاید ودرچه صورتی آنهارا پنهان می سازد؟  جواب :     هرگاه انسان ها اخلاق الهی داشته وجامعه نیز ازفرهنگ توحیدی برخوردارباشد جهان عینی برکات خودرا به روی انسان ها می گشاید واگررفتارافراد وفرهنگ آنها هویتی  مشرکانه داشته  باشد ظرفیت های الهی  وآسمانی پنهان می شوند.           فعایت های درس یک 16-                       چگونه اندیشه فردی وارد حوزه فرهنگی می شود؟ جواب :  وقتی فردی  ذهنیت خودرابه عمل درمی آورد جهان فرهنگی راگسترش داده و اندیشه وارد حوزه فرهنگ شده است .  راه های ورود اندیشه به حوزه فرهنگ هنر ورفتارهای اجتماعی است. 17-                       تفاوت موجودات جهان عینی با موجودات جهان انسانی درچیست؟ جواب :  جهان انسانی تحت امر اراده ی انسان است وبا انسان به وجود می آید ولی  جهان عینی خارج از فعل انسان است  وقبل وبعدازانسان هم وجودداشته وخواهدداشت. مثلا   رانندگی امری  مربوط به جهان انسانی است ولی خورشیدگرفتگی یا روزقیامت مربوط به جهان عینی  وتکوینی است . 18-                       برخی از آیات قرآن کریم ازتعامل فعال جهان عینی باجهان فرهنگی واجتماعی رابنویسید.   جواب : آیه 44 سوره انعام : پس چون آنچه ازنعم الهی به آنها تذکرداده شدهمه رافراموش نمودندماهم  ابواب هرنعمت رابه روی آنها گشودیم تا به نعمتی که داده شدند شادمان گشت اند ناگاه به کیفر اعمالشان گرفتار کردیم که آن هنگام خواروناامید گردیدند.  آیه 41 سوره روم : فساد وپریشانی به کرده ی بد خودمردم درهمه ی برو بحر پدید آمد تاماهم کیفر بعضی اعمالشان  رابه آنها بچشانیم باشد  که پشیمان شده وبه درگاه خدا  بازگردند. آیه 96 سوره اعراف : وچنانچه  مردم شهر ودیار همه ایمان آورده وپرهیزکار می شدند همانا مادرهای برکات آسمان وزمین رابرروی آنها می گشودیم ولیکن چون تکذیب آیات کردند ماهم سخت به کیفرکردار زشتشان رسانیدیم.                                                                                                                       سوالات  ، فعالیت ها و پاسخ های درس دوم علوم اجتماعی  پیش دانشگاهی چاپ جدید(91) تهیه وتنظیم : حمیدرحیمی مدرس استانی علوم اجتماعی (استان اصفهان) 1-    کدام موجودات ازتاریخ مشترک برخوردارند؟ مثال بزنید. جواب: موجوداتی که ازهویت مشترکی برخوردارند 2-    به دلیل کدام توانایی برخی ازموجودات درمناطق مختلف جغرافیایی یافت می شوند؟ جواب: به دلیل توان انطباق وسازگاری با محیط 3-    چگونه انسان امکان سازگاری با شرایط مختلف جغرافیایی راپیدا می کند؟  جواب : آدمی بافعالیت های انسانی وفرهنگی خود وازطریق تصرفاتی که درطبیعت انجام می دهد امکان سازگاری با شرایط مختلف جغرافیایی راپیدامی کند. 4-    چرا فرهنگ ها، اخلاق ها وتاریخ بشر یکسان ومشترک نیست؟ جواب: زیرا انسان هااز عقایدوارزش ها وهویت های متفاوتی برخوردارند. 5-    فرهنگ هاازنظرقابلیت گستره ی جغرافیایی ،تداوم وانتقال چنددسته اند؟ جواب: 1-فرهنگ هایی که درطول زمان دریک سرزمین واحد به وجودآمده اند وفرهنگ هایی که درزمان واحددرسرزمین های متعددبه وجودآمده اند. 2- فرهنگ هایی باعمرکوتاه  وفرهنگ هایی بادوام طولانی3- فرهنگ هایی که قابلیت عبورازمرزهای جغرافیایی رادارندوجهانی می شوند ، فرهنگ هایی که ناظربه قوم خاص ومحدوده ی خاص جغرافیایی  هستند. 6-    کدام فرهنگ ها قابلیت وظرفیت جهانی شدن ندارند؟ جواب:1- فرهنگ هایی که ارزش ها وعقاید آنهاناظربه قوم ومنطقه خاصی است2- نگاهی سلطه جویانه نسبت به دیگر اقوام ندارند. 7-    فرهنگ هایی که به سوی جهانی شدن حرکت می کنند چنددسته اند؟ جواب: 1- فرهنگی که عقاید،رفتاروارزش های آن ناظربه قوم یامنطقه یا گروه خاصی است مانند صهیونیست ها که متوجه نژادخاص بارویکردخاص مادی هستند.2- فرهنگی که عقاید،ارزش ها وهنجارهایش درخدمت قوم خاصی نیست وازسعادت همه انسان ها سخن می گویدمانند فرهنگ اسلامی 8-    فرهنگ سرمایه داری (فرهنگ سلطه ، فرهنگ استکبار)ازچه ویژگی هایی برخورداراست؟ جواب: 1- ثروت وقدرت درکانون توجه اوست.2- کشورهای دیگررادرپیرامون قدرت وثروت به خدمت می گیرد.3- تسلط یک قوم ،جامعه وگروه خاص رابردیگران دنبال می کند.4- دیگران را به ضعف وناتوانی می کشاند. 9-    کدام فرهنگ ها ازعقاید و آرمان های مشترک انسانی سخن می گویند؟ جواب: فرهنگی که درخدمت گروه وقوم خاصی نیست وسعادت همه انسانها رادنبال می کند. 10-کدام فرهنگ ها  شایستگی حرکت به سوی یک فرهنگ جهانی رادارند؟            جواب:   1- عقاید،ارزشها وآرمان هایشان موافق فطرت آدمیان باشد. 2-  هنجارهاورفتارش مطابق با آرمان ها و عقایدش باشد. 11-فرهنگ حق  چه نوع فرهنگی است؟ جواب: فرهنگی که عقاید، ارزش ها ورفتارهایش مطابق نیازهای فطری  انسان ها باشد. 12-مدینه ی فاسقه فارابی چه  نوع جامعه ای است؟ جواب :  جامعه ای که عقایدوارزش هایش حق است ولی هنجارها ورفتارهایش موافق با آن عقایدوارزش هانباشد. 13- فرهنگ مطلوب جهانی ازچه ویژگی های عام وجهان شمولی بایدبرخوردارباشد؟ جواب: حقیقت، معنویت،عدالت ،حریت (آزادگی ) مسئولیت وعدالت . 14-چرا حقیقت یکی از ویژگی های فرهنگ جهانی مطلوب است؟ جواب: زیرافرهنگی که به حقیقتی قایل نباشدنمی تواند ازمعیارسنجش ارزش ها برخوردارباشدوتوان دفاع عقیدتی ازخودراندارد. 15-چه نوع فرهنگ هایی درصورت گسترش انسانیت رابابحران های روحی وروانی گرفتار می سازند؟ چرا؟ جواب: فرهنگ هایی که فقط به نیازهای مادی انسان توجه می کنند.زیراازپاسخ به پرسش های بنیادین درباره مرگ وزندگی، سعادت معنوی وابدی انسان ها ناتوان و غافل اند. 16-چرامعنویت یکی از ارزش های فرهنگ مطلوب جهانی است؟ جواب: چون این فرهنگ می تواندبه پرسش های بنیادین انسانهادرخصوص مرگ وزندگی وسعادت معنوی وابدی پلسخ دهد ومانع بحران های روحی انسان ها می شود. 17- ارزش عدالت وقسط چه تاثیری درفرهنگ جهانی دارد؟ جواب: مانع پایمال شدن حقوق انسان ها ودوقطبی شدن جهان وبهره کشی ظالمانه می شود. 18-حریت وآزادگی درمعنای راستین چگونه است؟ جواب: آزادی ازقیدوبندهایی که مانع از رسیدن آدمی به حقیقت و حقوق انسانی اش می شود. 19- انواع آزادی وحریت را توضیح دهید: جواب: 1- آزادی که انسان راازمعنویت وبندگی خدادورمی کند.2- آزادی که وسیله ای برای رسیدن به خدا است. 20- کدام ارزش هایک فرهنگ رادربرابر فرهنگ های رقیب مقاوم می سازند؟ وزمینه سازگسترش آن هستند؟چرا؟ جواب: مسئولیت وتعهد زیرا  رویکردهای تقدیرگرایانه  وغیرمسئولانه  مقاومت فرهنگی را ازبین برده وزمینه سازنفوذ وتسلط بیگانگان هستند. 21-فرهنگی که مطلوبیت جهانی داردبایددارای چه سطوحی ازعقلانیت باشد؟ جواب: 1- عقلانیتی که ازجهان بینی وارزش های آن دفاع کند. 2- عقلانیتی که  براساس ارزش هاوعقایدخودبه نظام سازی ومدیریت اجتماعی  بپردازد. 22-درچه صورتی فرهنگ دچارنسبیت می شود؟ جواب : درصورتی که  ازعقلانیتی برخوردارنباشدکه ازجهان بینی وارزش های کلان، ولایه های بنیادین وهویتی خود دفاع کند. 23-درچه صورتی فرهنگی که ادعای جهانی دارد ناکام می ماند؟ جواب: درصورتی که 1-فرهنگ نتواندبرمبنای ارزش ها وعقایدخودیک نظام جهانی تعریف کند. 2- فرهنگ نتواندمسیرحرکت به سوی یک نظام  رابرای عبورازشرایط متغییر ومتحول اجتماعی ترسیم کند.   فعالیت های درس دوم : 24-درسرزمین پهناور ایران درطول تاریخ چه فرهنگ هایی شکل گرفته اند؟چه عناصری ازاین فرهنگ هاباقی مانده است؟ جواب:1- ایران باستان باعناصر: نوع دوستی،عدالت خواهی، دین مداری،خانواده وقداست آن،عفاف، عیدنوروز، اهمیت نور،2-ایران اسلامی باعناصر:  آخرت ، توحید، علم آموزی، خانواده وجایگاه زن ، عدالت 3- ایران معاصرباعناصر: مقاومت ، مشروطه ، استکبارستیزی، بازگشت به خویشتن ، انقلاب ، هویت یابی ، مقاومت فرهنگی 25-نمونه های تاریخی فرهنگ هایی که عقاید وارزش های آنها باهنجارها ورفتارهایشان ناسازگاراست بنویسید. جواب :1- جوامع غربی به نام دموکراسی کشتارمی کنند .2- الجزایربه نام دموکراسی انتخابات آزادرابرهم زد. (1990) 3- دراروپاکسی حق مخالفت باهالوکاست راندارد. 4- درجامعه ی خودمان همه اخلاص عمل ندارند وفاصله  ارزش ها وعمل به وجودآمده است.(ارزش های  اجتماعی باسکولاریسم عملی تناسب ندارد. ) 26-ارزش آزادی درفرهنگ اسلامی وفرهنگ سکولارغربی چه تفاوتی دارد؟ جواب: 1- مرزآزادی غربی منافع دیگران است ولی آزادی اسلامی  نزدیک شدن به خدااست. 2- آزادی غربی نوعی اسارت انسان درمادی گرایی است ولی آزادی اسلامی  آزادشدن انسان برای رسیدن به خدااست .( آزادی ازنفس اماره) 3- آزادی غربی انسان را ازمعنویت وبندگی خدادورمی کندولی آزادی اسلامی  راهی برای رسیدن به خدااست.  سوالات  وفعالیت های همراه باپاسخ درس سوم کتاب علوم اجتماعی پیش دانشگاهی ( سال چهارم ) چاپ جدید شهریور1391 طراح وتنظیم : حمیدرحیمی مدرس استانی علوم اجتماعی سال چهارم (استان اصفهان ) 1-    مدینه ی تغلب  درگونه شناسی فارابی چگونه جامعه ای است؟ جواب: جامعه ای که سلطه بردیگرجوامع راارزش اجتماعی برتر خودمی داند. 2-     درگذشته امپراتوری ها چگونه شکل می گرفتند؟ جواب: ازطریق کشورگشایی  باقدرت نظامی  وحضورمستقیم سربازان پیروز 3-    سلطه و غلبه اقوام بردیگران درتاریخ گذشته چگونه بوده است ؟ جواب : غلبه ی نظامی باحضورمستقیم قوم مهاجم درمناطق جغرافیایی تحت سلطه ( البته درهمه موارد بسط فرهنگی قوم غالب را به دنبال ندارد.) 4-    درگذشته اقوام شکست خورده  دراثرحمله ی نظامی چگونه باردیگربه استقلال می رسیدند؟ ودرچه صورتی گروه مهاجمان رادرخود هضم می کردند؟  جواب : درصورتی که قوم مغلوب هویت فرهنگی  خودراحفظ کن با ضعیف شدن  تدریجی قدرت نظامی مهاجم ، می تواندباردیگراستقلال سیاسی  خودرا به دست آورد. واگرازفرهنگ غنی وقوی برخوردارباشد می تواند گروه مهاجم رادرفرهنگ خودهضم کندمانند ایرانیان مسلمان که  مغولان رادرخودهضم کردند. 5-    چرا امپراتوری مغول  منجر به  فرهنگ جهانی نشد؟ جواب: زیرا  فرهنگ مغولان فرهنگی  قومی وقبیله ای بود وشایستگی لازم رابرای یک فرهنگ جهانی  نداشت وسریعا تحت  تاثیرفرهنگ جوامع مغلوب خود قرارگرفتند. 6-    نمونه هایی از جهان گشایی که منجربه جهانی شدن فرهنگ نشدمثال بزنید. جواب:  فتوحات  ایرانیان باستان ، تصرفات مغولان 7-     مغولان تحت تاثیر هویت فرهنگی کدام جوامع مغلوب قرارگرفتند؟ جواب: چین ، هند ،  ایران 8-    ویژگی اغلب جهان گشایی ها وامپراتوری ها چه بود؟  جواب : 1- سرزمین های تصرف شده به تدریج  استقلال می یافتند. 2-  با کشتارها وخسارات  انسانی واقتصادی فراوان همراه بود. 9-    واژه امپریالیسم وانواع آن راتوضیح دهید . جواب : ازواژه امپراتوری گرفته شده و به نوع سلطه ای اطلاق می شود. 1- امپریالیسم سیاسی : اشغال نظامی جوامع ضعیف است . 2- امپریالیسم  اقتصادی :  اشغال  بازار، مواد خام  وقدرت اقتصادی  دیگرجوامع. 3- امپریالیسم فرهنگی: مقاومت فرهنگی  جامعه تحت سلطه سیاسی واقتصادی فروریزد وبرتری فرهنگی  جامعه مسلط پذیرفته شود. 10-واژه های استعمار ومستعمره راتعریف کنید وبنویسیدازچه زمانی شروع شدوبه اوج رسید؟  جواب: اشغال یک سرزمین باتوسل به قدرت سیاسی ونظامی استعماراست وکشور تحت سلطه استعمار ، مستعمره است . ازقرن 15 به بعدتوسط اروپاییان شروع شد ودرقرن 19 به اوج رسید و مستعمراتشان از35 درصدبه 67 درصدرسید . 11-دلیل موفقیت وگسترش استعمار اروپاییان چه بود؟  جواب: 1- پیشرفت درزمینه ی دریانوردی 2- فنون نظامی واقتصاد صنعتی اروپا 12-دردوران استعمار عملکرد اروپاییان درقاره امریکا  وجزایراقیانوس ها چگونه بود؟ جواب: به نسل کشی وازبین بردن ساکنان بومی پرداختند.15 میلیون سرخ پوست راکشتند ومناطقی( کوبا،هائیتی، نیکاراگوئه وسواحل ونزوئلا) راخالی ازسکنه کردند. 13-انواع استعمار درطول تاریخ چندنوع  بوده است ؟ جواب: استعمار کهن با غلبه وتسلط نظامی برجوامع تحت سلطه 2- استعمار نوباغلبه اقتصادی برجوامع تحت سلطه 3- استعمارفرانو باغلبه فرهنگی برجوامع تحت سلطه 14-ویژگی های  استعمار نو را چیست ؟ جواب : 1- پس از شکل گیری جنبش های استقلال طلبانه کشورهای مستعمره درقرن بیستم به وجود امد. 2- ازمجریان بومی وداخلی کشورهای مستعمره استفاده می کردند. 3- برای به قدرت رساندن نیروهای وابسته ازکودتای نظامی  استفاده می کردند.4-  شکل غلبه ی انها اقتصادی ووابستگی  ساختارهای اقتصادی ، سیاسی و مالی بود وکنترل بازار  وسیاست  مستعمرات رادردست می گرفتند. 15- انواع استعمار (قدیم ، نو وفرانو) درچه  نکته ای اشتراک  دارند؟ جواب : هرسه فراورده ی فرهنگ سلطه ی غرب  هستند. 16- استعمار قدیم با استعمار نو چه تفاوت هایی داشته است ؟ جواب : 1- استعمار قدیم  باغلبه ی نظامی وسیاسی بوده است ولی استعمارنو باغلبه ی اقتصادی وسیاسی 2- مجریان استعمار قدیم بیگانه وخارجی بوده اند( حضورآشکار استعمارگران ) ولی مجریان استعمار نو بومی وداخلی ( حضور  غیرمستقیم وپنهان استعمارگران )محسوب می شدند . 17- استعمار نو دارای چه ویژگی هایی است ؟ جواب : 1- بیشترازابزارهای فرهنگی، علمی  ، رسانه ای وفناوری استفاده می کند.2- استعمارگران ومجریان هردوپنهان اند. 3- هویت فرهنگی( عقایدوارزش ها) دیگرکشورهاهدف قرارمی گیرد.4- سلطه ی غرب برهمه جهان راتحت پوشش جهانی شدن دنبال می کند.  فعالیت های درس سوم : 18- فرهنگ سلطه به دنبال چه نوع تاثیرات فرهنگی برجوامع مغلوب است ؟ جواب:تضعیف مقاومت فرهنگی ، ایجادتزلزل وتحول فرهنگی درقوم مغلوب ، تحقیرفرهنگی قوم مغلوب ، هویت زدایی  فرهنگی قوم مغلوب، استعمارفرهنگی 19-درباره عملکرد اروپاییان  درقاره ی آفریقا بنویسید. جواب:دربعدنظامی :به تسخیر آفریقا پرداختند. دربعد اقتصادی: بازارها ، منابع ومواداولیه ی آفریقا اشغال شد  ودروجه فرهنگی :زبان وادبیات  بسیاری ازکشورهای آفریقایی انگلیسی وفرانسه  شده است . 20-درباره مراحل گسترش نظام سلطه غرب ووجه غالب هرمرحله گفت وگو کنید.آیا وجه غالب هرمرحلیه ،درمراحل دیگروجودندارد؟ جواب: دراستعمار قدیم وجه غالب قدرت نظامی با حضورمستقیم نیروهای استعمارگراست. (مجریان بیگانه اند)دراستعمارنو وجه غالب اقتصادی با حضور غیرمستقیم استعمارگراست .( مجریان بومی وداخلی اند. ) دراستعمار فرانو وجه غالب  فرهنگی باابزار فناوری رسانه ای است ( مجریان بومی وسیاست هانیز ظاهرابومی اند. ) می توانند این وجوه بایکدیگرهمزمانی داشته باشند ، مثلا دراستعمارقدیم گاهی  هم استعمارسیاسی ،هم اقتصادی و هم فرهنگی بوده است ، نمونه ی آن مستعمرات آفریقایی  سوالات و فعالیت های درس چهارم  کتاب جدیدالتالیف علوم اجتماعی  پیش دانشگاهی ( سال چهارم ) همراه باپاسخ طراح و تنظیم : حمیدرحیمی  مدرس علوم اجتماعی ( استان اصفهان ) شهریور91 1-    ویژگی ها ، ارزش ها وتوان مندی های جهان اسلام برای  ساختن یک فرهنگ جهانی چیست؟  جواب : 1- اصول اعتقادی وارزش های آن ثابت است.(خاص یک نسل ویک عصرنیست.). 2- اصول وارزش هایش  بانظام آفرینش  وفطرت آدمیان مطابقت دارد . 2-    ویژگی های انسان ازدیدگاه اسلام  چیست ؟  جواب: 1- انسان موجودی مختار، مسئول ومتعهد است .2- انسان خلیفه خدادرزمین است .3- انسان فطرتی الهی وکرامتی ذاتی دارد. 4- سعادت انسان در نزدیک شدن به خدا است. 5- شقاوت انسان درفراموشی خود، خدا ومحدودکردن زندگی به این جهان است . 6- انسان  مسئول آبادی  این جهان وپرهیزازفساداست. 3-    جایگاه  عقل دردیدگاه ا سلام چگونه است ؟  جواب: عقل درفرهنگ اسلام  محبوب ترین مخلوق خداست وپیامبران برای برانگیختن عقل مبعوث شده اند. 4-    پیامبران  به چه منظوری مبعوث شده اند؟ جواب: پیامبران برای برانگیختن عقل ، اجرای  عدالت  وجلوگیری ازتراکم ثروت دردست  اغنیا وآزادسازی  مستضعفان ازحاکمیت مستکبران وحاکمیت حق مبعوث شده اند. 5-    مراحل گسترش فرهنگ اسلامی  درمقاطع تاریخی را نام ببرید . جواب : 1-عصرنبوی 2- دوران خلافت  3- دوران استعمار  4- بیداری اسلامی 6-    ازمراحل گسترش فرهنگ ا سلامی ، عصرنبوی رابه اختصار  توضیح دهید .  جواب: پیامبر آیات توحیدی را در جامعه جاهلی قبیله ای عربستان  تبلیغ نمود. پس از13 سال مقاومت دربرابرفشارهای  قبیله ای حکومت ا سلامی  تشکیل داد و10 سال به رفع موانع  سیاسی آن پرداخت. به امپراتورهای زمان  خودبرای پذیرش ا سلام دعوت نامه فرستاد.  گروه های مختلف  شبه جزیره درسال نهم هجرت  برای پذیرش ا سلام به مدینه آمدند. 7-    ازمراحل گسترش فرهنگ ا سلامی  دوران خلافت  چگونه بود؟  جواب: اززمان رحلت  پیامبرتا خلافت امویان ، عبا سیان  وعثمانیان ادامه داشت. پس از فتح مکه ( سال هشتم هجرت ) مقاومت دربرابرارزش های ا سلامی از صورت آشکار  درپوشش  نفاق پنهان شد ومناسبات عشیره ای وقبیله ای  درآن راه یافت . اما ارزش های  ا سلامی  فارغ از عملکرد قدرت های سیاسی  درسایرسرزمین ها گسترش یافت وفرهنگ  گروه های مهاجم رادرون خودهضم کرد. 8-    چرا قدرت هایی مانند سلجوقیان، مغولان ، عثمانی و... مانع از آن می شدند که ظرفیت ها و ارزش های اجتماعی  فرهنگ ا سلامی به طور  کامل آشکارشود؟  جواب: زیرا این قدرت ها درچارچوب عادات تاریخی وفرهنگ قومی وقبیله ای رفتار می کردند. 9-    دوره استعمار چه تاثیراتی برفرهنگ ا سلامی داشته است ؟  جواب : 1- بخش هایی از جوامع ا سلامی را تحت نفوذ سیاسی ، نظامی خود درآوردند. 2- رجال سیاسی  جوامع ا سلامی را ازطریق  قدرت  نظامی و صنعتی   مقهورخوساختند. 0  3- قدرت سیاسی قومی وقبیله ای جوامع ا سلامی را ازطریق سازش با دولت های غربی  باقدرت  استعمارگران پیوند زدند. 10-منظورازاستبداد استعماری چیست ؟ چگونه به وجودآمد؟ جواب : وقتی استبداد ایلی وقومی با استبداد استعمارگران غربی پیوند خورد استبدادجدیدی که جنبه استعماری داشت به وجودآمد . 11-درمراحل  گسترش فرهنگ ا سلامی عصربیداری  از چه ویژگی هایی برخورداراست ؟  جواب : 1- مقاومت  دربرابرنفوذ وسلطه غرب 2- متفکران اسلامی خطرات سلطه فرهنگ غرب وفراموشی فرهنگ وهویت ا سلامی را گوشزدکردند. 3-  باروی کارآمدن انقلاب ا سلامی مکاتب وروش های  غربی مقابله با  سلطه استعمار( ناسیونالیسم ، ملی گرایی ، مارکسیسم ) کنارگذاشته شد.4- مرحله نوینی درگسترش فرهنگ ا سلامی  با الهام ازانقلاب ایران به وجود آمد.  فعالیت های درس چهارم : 12-اصولی که یک فرهنگ جهانی باید داشته باشد رادرآموزه های ا سلامی جست وجو کنید . جواب :  هستی شناسی توحیدی ، عدل وداد ، عقلانیت ، حقیقت ، خلیفهً الهی بودن انسان . 13-درباره چگونگی گسترش فرهنگ ا سلامی دربین مسلمانان آسیای جنوب شرقی  توضیح دهید . جواب : بنگلادش  ازطریق بازرگانان عرب ، اندونزی ازطریق بازرگانان مسلمان هندی ، تایلند از طریق شیخ احمدقمی ، تانزانیا ازطریق بازرگان مسلمان  ایرانی (آفروشیرازی) 14-درباره بخشی از ارزش های اجتماعی ا سلام که با حاکمیت های قبیله ای وقومی  نادیده گرفته می شدند توضیح دهید. جواب : تقواکم رنگ شدوارزش های خونی ونژادی رشدکرد.  تبعیض ها جای عدالت راگرفت . زهد وساده زیستی  به تجملات تبدیل شد . برابری وبرادری  به قوم مداری تبدیل شد . استبداد ایلی وقبیله ای جای آزادی راگرفت. 15-عملکرد استبداد ایلی قاجاررابااستبداد استعماری رضاخان مقایسه کنید.  جواب :  استبداد قومی  ایلی با مذهب درگیری نداشت وشاهان ظاهرا دینی بودند امااستبداد استعماری  رضاخان  چون درراستای تامین نیازهای مادی غرب بود پوشش ظاهری دینی هم نداشت ومستقیمابادین مبارزه می کرد . 16- درباره تاثیرات صدساله ی اخیرناسیونالیسم درجهان ا سلام  توضیح دهید . جواب : وحدت امت ا سلامی مخدوش بود. هویت سازی سکولار بود . اختلافات نژادی افزایش یافته بود . مقاومت  اسلامی ضعیف شده بود .  سوالات  وفعالیت های درس پنجم کتاب  جدیدالتالیف ( چاپ جدید) علوم اجتماعی پیش دانشگاهی ( سال چهارم ) شهریور1391 همراه با پاسخ طراح .تنظیم : حمیدرحیمی  مدرس استانی علوم اجتماعی( استان اصفهان ) شهریور91شهرضا 1-    ریشه رفتارها و هنجارهای فلسفی ، مذهبی  ومکاتب غربی کجاست؟  جواب:  ریشه درعقاید وارزش های بنیادین1- هستی شناسانه { انواع جهان هستی( دنیوی، معنوی ، اساطیری و...)}2- انسان شناسانه  (ویژگی های انسان ازنظراراده،اختیار،فطرت ، خواسته هاو حقوق مادی ومعنوی و..)3-  معرفت شناسانه  {روش شناسی : ( ازچه راه هایی می توان به شناخت حقیقت وواقعیت رسید ؟ حس ، تجربه ، عقل ، شهود، وحی و... } دارد . 2-    مهم ترین ویژگی های  هستی شناسانه ، انسان شناسانه  ومعرفت شناسانه  عقایدبنیادین  جهان غرب چیست؟  جواب:  دربعدهستی شناسانه : سکولاریسم . دربعد انسان شناسانه : اومانیسم  دربعدمعرفت شناسانه : روشنگری 3-    ویژگی های عقایدبنیادین هستی شناسانه  جهان غرب  چیست؟  جواب : 1- رویکرد دنیوی واین جهانی به هستی ( سکولاریسم ) 2- آرمان ها  دنیوی واین جهانی اند. 3-  ابعاد  معنوی انسان ، ابعاد متافیریکی وفوق طبیعی جهان  فراموش شده اند(سکولاریسم آشکار )یا به  صورت گزینشی درحاشیه اهداف ونیازهای دنیوی  به خدمت گرفته می شوند ( سکولاریسم پنهان ) 4-    سکولاریسم آشکار و سکولاریسم پنهان چه تفاوتی بایکدیگردارند؟ جواب:  درسکولاریسم آشکار به کلی ابعاد معنوی انسان  متافیزیکی  جهان هستی  انکار می شود ولی درسکولاریسم پنهان  این ابعاد  نفی نمی شود فقط درخدمت  نیازهای  دنیوی قرار می گیرد. 5-    نمونه هاییی برای سکولاریسم آشکار وسکولاریسم پنهان بنویسید. جواب : سکولاریسم آشکار : مکاتب ماتریالیستی ( ماده گرایانه )  سکولاریسم پنهان : پروتستانتیسم ( نهضت دینی مسیحیان معترض به  کاتولیک ها ) 6-    فرهنگ معنوی ودینی را با فرهنگ سکولاریسم مقایسه کنید . جواب :  1- درسکولاریسم پنهان  توجه به زندگی مادی درابعاد علمی ونظری غلبه دارد. دنیا ورفع نیازها هدف  زندگی انسان   است ولی درفرهنگ  معنوی ، دنیا  وسیله است. 2- درجهان معنوی افراد دنیاگرا از آشکارکردن نیت خودشان خودداری می کنند ولی درجهان سکولار افراد دیندار رفتارخودراتوجیه دنیوی می کنند . 7-    ویژگی های انسان شناسانه عقاید بنیادین جهان غرب  ( اومانیسم ) را  بنویسید . جواب :  1-  دراین جهان متکثر،انسان  موجودی دنیوی واین جهانی است . 2-  انسان  وظیفه تدبیر  معنوی  دراین جهان ندارد. 3- اصل درجهان ، انسان است که با اراده خود  به تصرف درموجودات  جهان می پردازد. 4-  توجه به ابعاد دنیوی ، جسمانی  مادی انسان درهنر،ادبیات وحقوق بروز  یافته است. 8-     فرهنگ اومانیسم رابافرهنگ معنوی مقایسه کنید.  جواب:  درفرهنگ معنوی  اصالت با خدااست.انسان نشانه  وخلیفه خدابرزمین است  وبردیگرموجودات برتری دارد. وکرامت او ناشی از نزدیک شدن به خدااست  امادراومانیسم   اصالت با انسان است نه خدا وزندگی  دنیوی هدفی درخدمت به انسان است. 9-    هنرمدرن باهنرقرون وسطی چه تفاوتی دارد؟ جواب : هنرقرون وسطی برابعادمعنوی انسان تاکیددارد ونقاشان   چهره های اسوه های انسانی رادرهاله ای ازقداست  ترسیم می کردندولی هنرمدرن برابعادجسمانی وزیبایی های بدنی انسان تمرکز می کنند . 10-حقوق بشر دراندیشه ی اومانیستی چه تفاوتی باحقوق انسان درفرهنگ دینی دارد؟  جواب:  حقوق  اومانیستی  صورتی دنیوی براساس عادات وخواسته های طبیعی انسان دارد وانسان ها بدون نیاز به توجیه الهی وآسمانی  خواسته های دنیوی  رامطرح می کنند ولی حقوق انسان درفرهنگ دینی براساس فطرت الهی است وصورتی  معنوی دارد وانسان ها خواسته های  دنیوی خودرامستقلا دنبال نمی کنند واین خواسته های دنیوی درسایه ی ابعاد معنوی اظهارمی شود.(نفس پرستی هم درقالب   مفاهیم دینی پنهان می شود .) 11-چرا فرعون  درتوجیه رفتارش خودرادرزمره خداوندگاران قرارمی داد؟ جواب : زیرا در فرهنگ دینی  افراد هواهای نفسانی خودرا درقالب مفاهیم الهی ودینی پنهان می کنند وآشکارا  خودرا انسانی دنیوی وطبیعی معرفی نمی کنند 12-  منظورازروشنگری چیست ؟  روشنگری درمعنای عام  وروشنگری درمعنای خاص را توضیح دهید . جواب: روشنگری یعنی با چه روش هایی به حقیقت وشناخت می رسیم ودراین راه باچه موانعی روبه رو هستیم . روشنگری به معنای عام  شناخت حقیقت براساس  راه  انبیا الهی ومتکی برعقل ، شهودووحی است. روشنگری درمعنای خاص مبتنی بر سکولاریسم واومانیسم متکی بر عقل گرایی حسی است.  13-روشنگری چه تاثیری بردانش وعلم مدرن داشته است؟ جواب:  درقرون 17 و18رویکردی عقل گرایانه وراسیونالیستی  داشت درقرون 19 و20   صورتی حس گرایانه وآمپریستی پیداکرد  ودرحال حاضر باافول تجربه گرایی بابحران معرفت شناختی روبه روشده است . 14-روشنگری درمعنای عام با روشنگری درمعنای خاص  چه تفاوت هایی دارد؟ جواب :  روشنگری درمعنای عام  ازوحی وعقل تجریدی وتجربی اتفاده می کند وتفسیری دینی ازانسان ارائه می دهد وتحصیل  علم تقدس الهی دارد  ولی روشنگری درمعنای خاص  چون شناخت را محدودبه حس وتجربه می کند علمی تجربی ، سکولار وناتوان ازداوری ارزشی به وجود می آورد. علمی که درخدمت خواسته های صرفا دنیوی انسان است . 15-منظوراز دئیسم چیست ؟  جواب: اعتقادبه وجودخدا بدون اینکه به پیامبر ، شریعت واحکامی  معتقد وپایبندباشند. فعالیت های درس پنجم : 16- آیا عقاید ورفتارهای دینی آثار دنیوی نداردوآیا بیان آثار دنیوی آنها اشکال دارد؟ جواب: اثردنیوی دارد مثلا درماه رمضان خشونت کمترمی شود یا مصرف برخی کالاها کمترو مصرف بعضی بیشتر می شود . بیان اینهااشکالی ندارد . 17-درچه صورتی پرداختن با آثار دنیوی عقاید ورفتارهای دینی مشکل ساز می شود؟  جواب :  درصورتی که ارتباط  بین آثار دنیایی دین بااراده ی الهی قطع شده باشد ودین فقط ازنظرمادی موردتوجه باشد نه ازنظر آخرت واراده ی الهی ودین  بازیچه ی  دنیوی نفس پرستان باشد. 18-تفاوت حقوق بشررادردوفرهنگ دینی وفرهنگ اومانیستی بیان کنید .  جواب : حقوق بشر  دینی  مبتنی برفطرت انسان ومعنوی است مثلا همه یادردین برادرتوهستند یادرخلقت.اماحقوق بشر اومانیستی   مبتنی برخواسته وعادات طبیعی و مادی گرایانه ی بشر است ونبایدبا  اصالت انسان  درافتاد پس  مثلا حکم قصاص  قابل قبول نیست. 19-  به چه دلیل روشنگری مدرن با رویکرد عقل گرایانه خودبه دئیسم منجر می شود ؟ جواب : نفی وحی  و تاکیدبراین مطلب که باکمک عقل خودمان وبدون استفاده از روش عملی  می توان  خداراشناخت و درشناخت  واقعیات فقط ازمعیارهای انسانی بایداستفاده کنیم .  سوالات و فعالیت های  درس ششم  همراه با پاسخ  کتاب علوم اجتماعی جدیدالتالیف  پیش دانشگاهی ، سال چهارم ( چاپ جدید )  91 طراح وتنظیم : حمیدرحیمی مدرس  علوم اجتماعی استان اصفهان  شهریور91 1-    تاریخ فرهنگ غرب به چنددسته تقسیم  می شود؟ جواب : 1- یونان ورم باستان 2- قرون وسطی 3- دوره رنسانس 4- غرب جدید 2-    فرهنگ دوره باستان (یونان ورم)  باقرون وسطی چه تفاوت هایی دارد؟ جواب :  دوره ی باستان                                            قرون وسطی فرهنگ اساطیری                                         فرهنگ دینی مسیحیت پرستش خدایان متعدد                                 اعتقادبه توحید نگاه متکثر به عالم                                         نگاه واحد به عالم (درباستان خلقت ازخدایان متعدد نشات می گرفت ومتکثربود ولی درقرون وسطی  همه مخلوقات به خدای واحد می رسید .) 3-    رنسانس به چه معناست ؟ مشخصات این دوره تاریخی رابنویسید؟ جواب : به معنای تجدید حیات وتولد دوباره وبازگشت به دوران  فرهنگ  یونان ورم باستان . 1- رویکردی  دنیوی به مفاهیم معنوی وتوحیدی ( سکولاریسم )  2-حرکت های اعتراضی نسبت به مذهب 3- رویکرد دنیوی به عالم درسطح هنر، اقتصاد، سیاست 4- ظهورپادشاهان محلی به عنوان رقیبان کلیسای دنیاطلب 5-  تلاش جهت حذف کلیسا  ونقش دین و معنویت 4-     برخی از  ویژگی های دوره ی تاریخی قرون وسطی  رابنویسید. جواب :1- سکولاریسم عملی ( به نام دین دنیاطلب کردن ) 2- به  بهانه ایمان ووحی عقل راازاعتبار می انداختند. 3- اقتدارکلیسا درهمه ی امورزندگی 4- اقتصادکشاورزی ونظام ارباب رعیتی 5- برده داری عام وفراگیر 5-    جهان غرب چگونه ازدوره قرون وسطی به دوره رنسانس عبورکرد ؟ جواب : 1-جنگ های صلیبی ، مواجهه با مسلمانان وفتح قسطنطنیه اقتدارکلیسا رافروریخت . 2- ظهور قدرت های  محلی به عنوان رقیبان دنیاطلب کلیسا 6-    رویکرد هنر ، اقتصاد وسیاست درعصر رنسانس چگونه بود ؟ جواب : درهنر به ابعاد جسمانی ودنیوی انسان اهمیت می دادند. دراقتصاد بارشدتجارت وکشف  آمریکا ازاقتصادکشاورزی ارباب رعیتی به اقتصاد صنعتی سرمایه داری عبورکردند. درسیاست قدرت های محلی وشاهزادگان  به رقابت باکلیسا پرداختند. 7-    رویکردمذهب دردوره رنسانس چگونه بود ؟ جواب :حرکات  اعتراضی بادورویکرد: 1- رویکرد دنیاگرایانه( همانندکلیسا) وتنها مخالفت باقدرت پاپ 2- رویکردمعنوی وتقابل بادنیاگرایی 8-    نگاه اساطیری باستان  به عالم ، چه تفاوتی با  فرهنگ مسیحیت دراین خصوص  دارد ؟ جواب : توجه به عالم کثرت ،(یعنی جهان دارای منشاهای گوناگون  ومتکثراست ) از ویژگی های   دوره اساطیری باستان است. مسیحیت نگاهی توحیدی داشت. (البته با  عقیده به تثلیث و سکولاریسم عملی آن راتحریف کردند. ) 9-    تحریفات مسیحیت چه پیامدهایی به دنبال داشت ؟ جواب :1-  عقیده به تثلیث ودورشدن از ابعادعقلانی توحید    2- توجیه عملکرددنیوی تحت پوشش دین ومعنویت ( سکولاریسم عملی ) 10-چگونه فلسفه روشنگری به وجود آمد وسکولاریسم نهادینه شد؟ جواب :1- بازگشت به  فرهنگ باستان جهت حذف پوشش دینی و تفسیرتوحیدی 2- حرکت های اعتراضی  دینی به کلیسا وتفاسیرپروتستانی دینی ورواج آن درسطح فرهنگ عمومی  جامعه 3- نفوذ  تفاسیردینی  فوق به لایه های عمیق فرهنگ غرب 11- فیلسوفان روشنگری چگونه به تفسیر این جهان می پرداختند؟ جواب : باانکار ارزش علمی وحی  زمینه ی پیدایش علومی را فراهم آوردندکه  مستقل از  وحی  وصرف نظراز ابعاد متافیزیکی وفوق طبیعی عالم  به تفسیر این جهان می پرداختند. 12-چگونه دردوره رنسانس ،  ارزش های بنیادین غرب درعرصه  علم  وفناوری خودراظاهرساخت؟ جواب : 1-علم رسالت شناخت حقیقت عالم  وتعالی انسان راازدست داد وبه صورت عقلانیت ابزاری درآمد. (وسیله ای برای تسلط انسان برطبیعت )2- دربین علوم ، علوم تجربی  بارهاورد فناوری وصنعت بیشترین اهمیت  رایافت . 13- اقتصاد دودوره ی قرون وسطی ودوران رنسانس رابایکدیگرمقایسه کنید . جواب :درقرون وسطی اقتصادبرمدار کشاورزی وروابط اجتماعی  ارباب رعیتی ( فئودالی ) استواربودکه کشاورزان  وابسته به زمین ارباب بوده وغیرقابل انتقال بودند.دررنسانس  گسترش تجارت ورشدصنعت به پیدایش  قشرجدید سرمایه داران انجامید واقتصاد فئودالی به صنعتی – سرمایه داری  تبدیل شد. 14-چگونه  ارزش های بنیادین  غرب دراقتصاد دوران رنسانس  خود را ظاهر ساخت ؟ جواب : باگسترش تجارت ، صنعت رشدکرد و قشرجدید سرمایه داران صنعتگر به وجودآمدند وروابط پیشین ارباب رعیتی راتغییردادند. 15-درقرون وسطی رویکرد به حقوق بشر چگونه بود ؟ جواب : به دلیل  باورهای دینی مردم ،  رفتارهای دنیوی نظام  فئودالی توجیه دینی  می شد. 16-حقوق فطری با حقوق طبیعی بشر چه تفاوت هایی دارد ؟ جواب : حقوق فطری  الهی انسان به نیازهای دنیوی ومعنوی بادوابزار وحی وعقل  می نگرد.  ولی حقوق طبیعی  صرفا به نیازهای  این جهانی وطبیعی انسان  نظردارد. 17- حقوق بشردر فرهنگ دینی  چگونه است ؟ جواب :  ریشه درربوبیت  پروردگار وفطرت الهی انسان دارد و وظیفه  حراست ازخلافت انسان وکرامات ذاتی اورادارد. 18- درعقاید وارزش های جدید غرب  رویکرد سیاست  ونظام سیاسی  چگونه است ؟ جواب : نظام سیاسی سکولار  که آرمان های خودرابرمبنای حقوق طبیعی وخواسته های دنیوی تنظیم می کند واراده ی انسان هارا  مستقل از  ابعاد آسمانی والهی مبداقانون قرار می دهد. 19-ویژگی های  اندیشه سیاسی لیبرالیسم  راتوضیح دهید . جواب :1- اصالت  بخشیدن به انسان دنیوی 2-  مبنای قانون گذاری اراده ی انسان ها است ( مبداهمه ی ارزش ها انسان است نه  حاکمیت الهی)3-  فقط به حقوق طبیعی  توجه می کند 4- همه اموردرقیاس بااراده ی انسان مباح است. 20-نخستین  انقلاب  سیاسی لیبرال درتاریخ  سیاسی جهان کدام است و چگونه شکل گرفت ؟ جواب : انقلاب فرانسه  با حرکت های  فرهنگی  دوران رنسانس واندیشه های فلسفی روشنگری  وتغییرات اجتماعی  مربوط به انقلاب صنعتی   به وجودآمد. فعالیت های درس ششم : 21-به چه دلیل مواجهه ی با مسلمانان درطول جنگ های صلیبی وفتح قسطنطنیه  ، زمینه های اقتدار کلیسا  رادرهم ریخت ؟ جواب : چون کلیسا برپایه ی کتب عهدعتیق وانجیل استواربود وباعلوم جدیدمخالفت داشت ولی ا سلام  به گسترش ورشد علم دستورمی دهد وآنهاازطریق این جنگ ها باآزاداندیشی وعلم گرایی آشناشدند. 22-به چه دلیل با پیدایش فلسفه های روشنگری ،  سکولاریسم به عمیق ترین لایه های فرهنگی غرب راه پیدا می کند؟ جواب : چون مردم وفرهنگ عمومی آنچنان ازتسلط ودنیاگرایی دینی مسیحیت زده شده بودند که وقتی سکولاریسم توسط اندیشمندان  به انسان به صورت مستقل توجه کرد شیفته ی آن شدند ودرسطوح مختلف جامعه نفوذیافت. 23- تحولات فرهنگی ، اجتماعی غرب درزمینه های دینی ، فلسفی ، صنعتی وسیاسی وترتیب تاریخی آنها را بیان کنید . جواب : سیرتحولات به ترتیب دینی ، سیاسی ، فلسفی و صنعتی بود. درزمینه ی دینی از  تقدس قدیسان وتمرکزدینی کلیسا به سمت عدم تمرکز دینی حرکت کردند. درزمینه ی  سیاسی کمرنگ شدن مرزهای سیاسی  وجهانی شدن مطرح شد. درزمینه ی فلسفی توجه به عالم کثرات رایج شد. درزمینه ی  صنعتی صنایع چاپ وبخاروتکنولوژی های ماشینی مطرح شد .  سوالات و فعالیت های درس هفتم کتاب جدیدالتالیف  علوم اجتماعی پیش دانشگاهی ( سال چهارم )  همراه با پاسخ های تشریحی . شهریور1391 طراح وتنظیم : س 1-    مفاهیم نظام جهانی وجامعه جهانی راتوضیح دهید ؟  جواب : به شبکه ی روابط پایداری که بین جوامع مختلف دریک دوره ی تاریخی شکل می گیرد  نظام جهانی  گفته می شود. نظام جهانی محیط بین المللی را شکل می دهد که به آن جامعه جهانی  می گویند. 2-     نظام جهانی به چه صورت هایی می تواند وجودداشته باشد؟ جواب : 1-  نظام جهانی که متاثرازیک فرهنگ موثر درسطح جهانی است. 2- نظام جهانی که متاثراز  تعامل چندفرهنگ  وتمدن فعال وتاثیرگذاراست. 3-    چه عواملی درروابط بین الملل موثراست؟ جواب :1- ویژگی های فرهنگ جوامع 2- قدرت تاثیرگذاری جوامع 4-    درچه صورت نظام جهانی ازانسجام برخورداراست؟ ودرچه صورتی دچارچالش وتضادهای درونی می شود؟ جواب : اگرفرهنگی که درسطح جهانی غالب شده ویژگی های مطلوب فرهنگ جهانی راداشته باشد نظام جهانی انسجام  خواهدداشت درصورتی که فرهنگ غالب ویژگی های مطلوب فرهنگ جهانی رانداشته باشد نظام جهانی دچارچالش وتضادهای درونی می شود. 5-    تاثیر فرهنگ امپراطوری وسلطه درنظام جهانی چگونه است؟  جواب :1- تقسیم جامعه ی جهانی  به دوبخش مرکز – پیرامون  2- ایجادوابستگی بین  کشورهای مرکز – پیرامون 3-  ایجادزمینه ی ستیز وچالش بین کشورهای مرکز - پیرامون 6-    درچه صورتی نظام جهانی صحنه تعاملات یابرخوردهای فرهنگی می شود؟ جواب : درصورتی که جامعه ی جهانی عرصه ی حضورفعال فرهنگ های متفاوت باشد. 7-    جامعه جهانی درگذشته  دارای چه ویژگی هایی بوده است؟ جواب : 1- فرهنگ ها وتندن های مختلف هریک دربخشی ازجهان حاکمیت وقدرت سیاسی داشتند. 2- روابط اقتصادی ، سیاسی ، نظامی وفرهنگی بین الملل باحاکمیت های مختلف درجهان وجوداشت. 3- تعاملات فرهنگی  تابع روابط سیاسی ، نظامی  یا اقتصادی نبود.4- اگر درعرصه نظامی جامعه ای مغلوب می شدولی ازفرهنگ برتربرخورداربود فرهنگ جامعه ی مهاجم رادرخودهضم وجذب می کرد. 5- امکان عبورفرهنگ ها ازمرزهای جغرافیایی ازطریق تجارت وتعامل علمی فراهم بود. 8-    نمونه هایی ذکرکنیدکه نشان دهد فرهنگ جامعه ی مهاجم درفرهنگ جامعه ی مغلوب  هضم وجذب شده باشد؟   جواب : 1- حفظ هویت ایرانیان  درمقابل حاکمیت یونانیان سلوکی 2- تحمیل فرهنگ چین شکست خورده برمغولان 3- غلبه فرهنگی  ا سلام بر مغولان 9-    چگونه فرهنگ ا سلام نشروگسترش یافت ؟  جواب : گسترش فرهنگ ا سلامی مرهون قوت وقدرت  فرهنگی اش بود که به تدریج  پذیرفته شد ودرمناطق جنوب شرقی آسیاازطریق تجارت  منتشروگسترش یافت. 10-شکل روابط بین الملل دردوقرن اخیر چگونه است؟   جواب :1-  شکل گیری روابط مرکز – پیرامون 2- آسیب پذیری موقعیت فرهنگی کشورهای غیرغربی  که درحاشیه  روابط  سیاسی واقتصادی بین الملل قرارگرفت. 11-چه عواملی ومراحلی موجب شکل گیری نظام جهانی نوین شد؟  جواب : 1- پیدایش قدرت های سیاسی سکولار( دولت – ملت ها) 2- قدرت باتجارت، سرمایه وصنعت پیوندخورد. 3- مبلغان مسیحی وفراماسونری  به خدمت گرفته شد. 4- جوامع درنظام جهانی استعماری ادغام شدند. 12-چگونگی پیدایش قدرت های سکولار ( دولت – ملت ) راتوضیح دهید .   جواب :زوال تدریجی  قدرت کلیسا  منجربه حاکمیت فئودال ها شد وبا انقلاب فرانسه دولت هایی شکل گرفت که هویت    خودرادرابعادجغرافیایی،تاریخی،نژادی وقومی  تعریف می کرد نه  دینی ومعنوی 13- به چه دلایلی  سرمایه داران جایگاه برتری نسبت به زمین  داران پیدا کردن؟ جواب : 1- رشدتجارت دردوران جدید2- بردگی سیاه پوستان آفریقایی  وانتقال آنها به مزارع آمریکایی 3- انتقال ثروت به اروپا 14-چگونه درنظام جهانی نوین قدرت با سرمایه ، تجارت و صنعت پیوند خورد ؟ جواب :  سرمایه داران جایگاه برتری یافتند ودولت ها برای تقویت قدرت خود نیازمندسرمایه ی آنهابودند وسرمایه داران نیز برای تجارت وسود نیازمند حمایت نظامی دولت هابودند.صنعت  نیزبرانباشت ثروت  وموقعیت سرمایه داران افزود. 15-به چه دلیلی کشورهای غربی درنظام نوین جهانی ازمبلغان مذهبی وسازمان های فراماسونری استفاده می کردند؟   جواب :1- برای تامین منافع اقتصادی  نیازمند درهم شکستن مقاومت های فرهنگی  اقوامی بودند که سلطه ونفوذ آنهاراتحمل نمی کردند.2- باتبلیغ مسیحیت  فرهنگ عمومی جوامع غیرغربی رادچاراختلال کنند. 3- برنخبگان سیاسی کشورهای دیگرتاثیرگذارند. 16- ادغام جوامع درنظام جهانی استعمار چندگونه بوده است ؟ ( کشورهای استعمارزده به چندنوع تقسیم می شوند؟ )   جواب : 1- جوامعی که مستقیما به تصرف کشورهای استعمارگردرمی آمدند. 2- جوامعی که ازقدرت بیشتری برخورداربودند وامکان غلبه مستقیم نظامی برآنهانبود ازطریق نفوذ اقتصادی ، سیاسی وفرهنگی ( شرایط نیمه استعماری ) تحت سلطه درمی آمدند.(بااستعمارنو وفرانو ) فعالیت های درس هفتم : 17-چالش ها وستیز های درون یک فرهنگ باچالش ها وستیز های بین دوفرهنگ  چه تفاوت هایی دارد؟ نمونه بیاورید .   جواب :  دوفرهنگ در عقاید بنیادین ولایه های  عمیق فرهنگی بایکدیگر دچارچالش می شوند درحالی که  ممکن است درون یک فرهنگ بین اجرای رفتارها وهنجارها( لایه های سطحی فرهنگ ) تفاوت  وجودداشته باشد .  مثلا چالش جهان ا سلام با جهان غرب از نوع چالش های بین دوفرهنگ ا ست و چالش لیبرالیسم وسوسیالیسم درون یک فرهنگ ( فرهنگ غرب ) است . 18-موقعیت فرهنگی جوامع غیرغربی را در مراحل سه گانه استعمار(قدیم )، استعمارنو واستعمار فرانو توصیف کنید .   جواب : دراستعمارقدیم چون اصالت با  استعمارنظامی وسیاسی همراه بود فرهنگ کمترتحت تاثیربود وتاحدودی  فرهنگ بومی حفظ می شد. دراستعمار نواصالت بااقتصادبود  وفرهنگ  بومی  تحت تاثیر استعمارگران قرارمی گرفت ولی فرهنگ به طورویژه  موردتوجه  استعمارگران نبود.دراستعمارفرانو اصالت با فرهنگ است  ومهم ترین ابزار  استعماری قرار می گیرد . 19-درباره هویتی که کشورهای تازه تاسیس پیدا می کنند وتاریخی که برای هویت آنها تدوین می شود تامل کنید .   جواب :  کشورهای تازه استقلال یافته وجداشده از پیکره جهان قدیم  ازهویت فرهنگی  منسجمی برخوردار نیستند . مرزهای  جغرافیایی  آنها نیز سیاسی وتحت امر استعمارگران شکل گرفته است  وتنها درقالب  مزیت نسبی  درتولید برخی کالا ها به صورت کشورهای تک محصولی در می ایند وخودراازاین طریق به دیگران م